“Taht Oyunları”nı çoğu kişi izlemiştir. Epik fantazi tarzındaki dizide krallıkların savaşı yaşanır. Ancak gerçek taht oyunları bilimdedir. Burada anlatacağım tüm isimler, bilimde zirveye çıkmış, adı ders kitaplarında formüllerle, kanunlarla vs anılan büyük bilim adamlarıdır. Newton'u bilirsiniz, hani liseden beri sıkça duyduğumuz şu meşhur İngiliz fizikçi. Newton uzun yıllardır üzerinde çalıştığı kitabı yayınlar. Diferansiyel ve integral hesap yöntemlerinden bahseden bu kitabın yayınlanması, meşhur bir Alman matematiçiyi (Leibniz) rahatsız eder. Çünkü ona göre bu yöntemleri yıllar önce kendisi bulmuş, hatta yayınlamıştır. Ancak hikayemizin konusu, Newton-Leibniz kavgası değil.
Sayısal alanlardan mezun olanlar bilir, Bernoulli diye meşhur bir denklem vardır. Akışkanların (sıvı/gaz) temel denklemlerinden biridir. Newton-Leibniz kavgası devam ederken, çok uzak olmayan bir ülkede, İsviçre’de, Jakob ve Johann Bernoulli kardeşler bilime merak salmıştır. Büyük kardeş Jakob, Basel Üniversite’sinde matematik dersleri vermekte, abisinden daha zeki olan Johann ise tüccarlık yapmaktadır. İsviçreli kardeşler, İngiliz-Alman kavgasında doğal olarak Alman Leibniz’den yanadırlar. Her tartışmada Newton’u sahtekarlıkla suçlarlar. Zaman geçtikçe küçük kardeş Johann, matematikte kendini çok geliştirir ve meşhur Fransız matematikçi L’Hospital’a özel ders bile verir. Hatta Leibniz ile yakınlaşmaya başlar ama küçük kardeşin bu yükselişi, Prof. abisinin pek hoşuna gitmez, zamanla da hisleri nefrete döner. Küçük kardeş, yakaladığı şöhretle üniversiteye prof.luk kadrosu için başvurur ama abisi, senatoyu ikna eder ve başvurusu geri çevrilir. Bilim adamı kardeşlerin bir yandan matematikte yükselişi sürerken, diğer yandan kendi aralarındaki kavgaları artarak devam eder. İş öyle bir boyuta varır ki, yazdıkları bilimsel makalelerde kardeşler birbirini küçümsemeye, alay etmeye başlarlar! Ve bir gün büyük kardeş ölür, haberi alan küçük kardeş üzüleceği yerde, soluğu üniversitede alır ve abisinin Prof.’luk kadrosunu ister. 10 yıl boyunca abisinin engellediği prof.luk kadrosunu alır, hem de onun yerine geçer. Artık bilimde daha da prestijli olacağını düşünür. Bu arada küçük kardeşin oğlu Daniel, babasının “senden bir şey olmaz” şeklinde özetlenebilecek tavırlarına rağmen, gün gelir doktor olur. Ancak o da babası ve amcası gibi matematiğe düşkündür, doktor olmasına ve babasının karşı çıkmasına rağmen gizlice matematik çalışır. Çalışırken de babasının sürekli nefret ettiği Newton’un çalışmalarını kullanır ama bunu kendisinden başkasına açıklayacak cesareti yoktur. Genç yaşında öyle bir noktaya gelir ki, Bilimler Akademisi’nin açtığı yarışmada 1.olur, ancak bir sorun vardır, babası da 1. olmuştur. Prof. olan baba, oğlunun başarısıyla gurur duyacağı yerde, egosuna teslim olarak daha 20’li yaşlarda olan oğlunu evden kovar. Genç Bernoulli, mecburen evden gider ama yeni hayatında kendini tamamen matematiğe verir. Zamanla ünü dünyaya yayılır. Pek çok bilimsel yayına imza atar,babası kızmasın diye de Johann’ın oğlu Daniel diye ismini yazar ama babası yayınları gördükçe deli olur. Zaman geçer, babası yaşlanmasına rağmen hırsıyla ve egosuyla bilimde tutunmaya çalışır. Daniel ise gün geçtikçe bilimde parlar. Özellikle sayısalcıların yakından bildiği Euler diye çok meşhur bir matematikçi vardır. Daniel, babasından duyduğu genç Euler’i yanına alır. Euler’e, Daniel’in babası uzun zaman ders vermiş, onun zekasının parlaklığından çok etkilenmiş, gittiği her yerde de Euler’den bahsedermiş. Aradan yine yıllar geçer, boynuz kulağı geçmiş, Euler dünyadaki 1 numaralı matematikçi olmuştur, herkesçe tanınmaktadır. Daniel, uzun zamandır üzerinde çalıştığı hidrodinamik isimli kitabını, artık hocası olan Euler’e gönderir, yorumlarını merak etmektedir. Euler’e bir kaç defa mektup yazar, haber gönderir ama hiç cevap alamaz. Aradan aylar, hatta yıllar geçer. 3 Yılın sonunda bir gün kendisine yeni yayınlanmış bir kitap gösterirler. İsmi Hidrolik, yazarı ise babasıdır! Şok olur, çünkü içerik kendisine aittir. Eski öğrencisi, yeni hocası Euler, ona gönderdiği kitabın içeriğini alıp, babasına vermiştir. Hatta babası, kitabı oğlundan daha önce yazdığını göstermek için oğlunun kitabının basım yılından önceki yılı kitaba yazmıştır. Bu da yetmezmiş gibi, bir zamanlar ders verdiği meşhur Fransız matematikçi L’Hospital, onun fikirlerini ve eserlerini çalmış ve yazmıştır. Çok uzattım, farkındayım ama bilimde ayak oyunları ve hırsızlık bundan sonra da tüm hızıyla devam eder, günümüze kadar gelir.
Daniel mi? Bugün onun sayesinde akışkanların nasıl davrandığını biliyoruz. Kuşların nasıl uçtuğunu ondan öğrendik.
Kaynak: https://twitter.com/lagaribey/status/783405906386190336
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder